Дания 15 жасқа толмаған балаларға әлеуметтік желіні пайдалануға тыйым салады
Данияның премьер-министрі Фредериксен әлеуметтік желілер балалардың балалық шағын ұрлап, алаңдаушылық, депрессия және әлеуметтік оқшаулануды күшейтетінін ескертті.
Дания 15 жасқа толмаған балаларға әлеуметтік желілерді пайдалануға тыйым салуды жоспарлап отыр. Бұл туралы Премьер-министр Метте Фредериксен мәлімдеді. Ол цифрлық платформаларды «балаларымыздың балалық шағын ұрлады» деп айыптады.
Парламенттің беташарында сөйлеген сөзінде Фредериксен қоғам «құбыжықты босатып жіберді» деп ескертті. Ол жасөспірімдер арасында мазасыздық, депрессия және зейін мәселелері көбейіп бара жатқанын атап өтті.
«Бұрын-соңды мұншама көп бала мен жасөспірім мазасыздық пен депрессиядан зардап шеккен емес», – деді ол.
Фредериксен экран «ешбір бала немесе жасөспірім көрмеуі тиіс» мазмұнға толы екенін және олардың оқу мен зейін қабілеттерін төмендететінін айтты.
Ұсынылған заң бірнеше ірі платформаға қолжетімділікті шектейді, бірақ ата-аналар 13 жастан бастап рұқсат бере алады. Үкімет бұл тыйымды келесі жылы енгізуді жоспарлап отыр.
Цифрландыру министрі Каролин Стейдж бұл жоспарды «үлкен жетістік» деп атады.
«Біз цифрлық тұтқындықтан қоғам болуға өтуіміз керек», – деді ол.
Фредериксеннің айтуынша, 11-19 жас аралығындағы дат ұлдарының 60 пайызы достарымен сирек кездеседі, ал жетінші сынып оқушыларының 94 пайызының әлеуметтік желіде профилі бар.
Әлем елдері сақтық шараларын қабылдауда
Данияның бұл қадамы әлемнің басқа елдерінде де бар. “TikTok”, “YouTube”, “Facebook”, “Instagram” және “Snapchat” сияқты платформаларда жас шектеулерін күшейту арқылы балаларды зиянды алгоритмдерден қорғау көзделуде.
Өткен айда Францияның парламенттік комитеті 15 жасқа дейінгі балаларға әлеуметтік желілерді пайдалануға тыйым салуды және жасөспірімдерге арналған цифрлық коменданттық сағат енгізуді ұсынды.
Австралия 16 жасқа дейінгі балаларға әлеуметтік желілерді пайдалануға тыйым салатын әлемдегі алғашқы заң жобасын енгізді. “TikTok”, “Facebook”, “Snapchat”, “Reddit”, “X” және “Instagram” сияқты платформалар кәмелетке толмаған аккаунттарды бұғаттамағаны үшін 33 миллион долларға дейін айыппұл өтеуі мүмкін.
Оңтүстік Корея 2026 жылдың наурызынан бастап мектеп кезінде телефон мен смарт құрылғыларды пайдалануға тыйым салатын заң қабылдады.
Финляндия, Италия, Нидерланд және Қытай сияқты көптеген ел ұқсас шектеулер енгізді.
Түркия кезең-кезеңімен жас шектеулерін енгізуді жоспарлап отыр. Президент Режеп Тайып Ердоған экранға тәуелділік «індет сияқты таралып жатыр» деп ескертті.
Сонымен қатар “Roblox” сияқты платформалар балалардың қауіпсіздігіне қатысты сыннан кейін жасын тексеру және ата-ана бақылауын күшейту секілді шараларды артырды.